Betizu idiaren jardunaldi gastronomikoak .Luxu bat haragi ekologikoa maite dutenentzat.

Gutxitan ematen da hau bezalako haragi ekologiko berezi bat probatzeko aukera: Nafarroako arraza autoktono bateko behi bat, erdi basatia eta desagertzeko arriskuan dagoena, oso une jakinetan sakrifikatzen dena eta Intiako etxalde berezietan lan egiten duena, eta abeltzain gutxi batzuen partetik. Azaroaren 15etik 17ra izango da ikusgai Betizu haragia Nafarroa osoko hamabost jatetxetan, Intia/Reyno Gourmet eta Ostalaritza Elkartearen ekimenari esker.

Joan den astelehenean bilera berezi bat egin zen Sartagudan, Intiak Nafarroan duen ustiategi esperimental ekologikoetako batean. Bertan, proiektu oso interesgarriak garatzen ari dira, besteak beste, antzinako, tradiziozko eta tokiko landare- eta animalia-barietateak katalogatzea. Lan honi esker, 224 baratze-barietate katalogatu ahal izan dira, 60 mahats-barietate desberdin, horien artean 20 genotipo ezezagun, oraindik garatzen ari den lan batean, non haziek, besteak beste, hazi-bankuetan duten helmuga, kontserbatzeko. Badira antzinako animaliak ere, beren erresistentziagatik eta lur honetakoak izateagatik nabarmentzen diren milaka urteko arrazak, horien artean sasi ardi ardiak, latxaren aitzindariak, euskaltxerriak, Nafarroako jaka eta jardunaldi hauetako protagonista: betizu behia.

Betizu oso behi berezia da. Mendietan bizi da, erdi askatasunean, gizakiak maneiu urria edo batere erabiltzen ez duena, Pirinioetan bizi zen behi-arrazaren sorrerako enbor etnikoaren erakusgarri dena. Betizu hitza euskaratik dator eta esan nahi du: behi eta izua. Etxebei, baserriko behi edo "etxeko behi" hitzaren aldean. Behi basati bati buruz ari gara, eremu malkartsuetan baztertuta geratu zen eta bidegurutze eta hobekuntzetatik libre mantendu den aztarnari buruz, balio handiko ondarea.

Luxua haragia maite dutenentzat

Betizuari balioa emateko Intia/Reyno Gourmet proiektua 1999an hasi zen, urtebete inguruko bost txekor ar bananduz. Hasiera horretatik haragia merkaturatzeraino iritsi da gaur, eta bost urteko idiak dira, koipea ondo iragazten dutenak eta landa-zaporea dutenak, berezia, beste arraza batzuetakoa ez bezalakoa, eta horrek balio gastronomiko handia ematen dio, haragia maite dutenek galdu ezin dutena. Beren espezifikotasunaz gain, modu ekologikoan elikatuta daudela ere esan daiteke, kalitate handieneko koipedun haragia lortuz, kontsumorako ezin hobea egiten duena.

Arazoa haragi hori kontsumitu nahi dugunean sortzen da, oraindik dagoen zailtasunagatik, ale gutxi daudelako eta urteko une jakin batzuetan bakarrik sakrifikatzen delako. Horregatik da hain berezia ekitaldi hau, Betizu Haragiaren Jardunaldi Gastronomiko hauek: bere urtarokotasunarekin eta bere ekoizpenarekin bat egin dute, jendeak gozatu ahal izan dezan.

Gainera, parte hartuko duten hamabost jatetxeak Nafarroako hainbat tokitan daude, eta, horri esker, Iruñean, Huarten, Mutiloan, Tuteran, Fontellasen, Ochagavian eta Lakarren ere izango dira.

Haragi ekologikoa gustuko baduzu, ezin duzu jardunaldi hauek galdu.