Ekoplanen barruan ikasleek egiten duten bigarren bisita da. CPAEN/NNPEKren ekimena da, Iruñeko Ingurumen Hezkuntzako Museoarekin koordinatuta, Iruñeko Eskola Baratzeen Sarean parte hartzen duten ikastetxeentzat.

Lorenzo Goicoa, Patxi Larraintzar, Hegoalde ikastola, Irulegi IP eta Elorri IPn egin dira; guztira, 153 pertsonak parte hartu dute, gurasoen eta haurren artean. Elikalimen nutrizionistekin lankidetzan egin dira.

Elikadura jasangarri eta osasungarriari buruzko hezkuntza-proiektu honek Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeei doan emateko bi maleta ditu

Beren etxeetan elikadura inguruko ohitura osasungarriak ikusten dituzten haurrek, litekeena da ohitura horiek helduaroan errepikatzea. Haurtzaroan sentitzen dira gure helduen portaeraren eta gure osasun fisiko, mental eta emozionalaren oinarriak. Lau ipuin dibertigarri gomendatzen dizkizuegu gai hau etxean edo ikasgelan sartzeko.

CPAEN/NNPEKk bost urte daramatza jantoki kolektiboetan menua aldatzeko prozesuak eredu osasungarri eta jasangarriagoetara eramateko laguntza-lana egiten. Gero eta eragile gehiagok trantsizio hori hastearen alde egiten dute, Nafarroako elikagaien erosketa publikoa irizpide osasungarri eta iraunkorrekin erabaki dadin. Lizitazio pleguetan ingurumen-irizpideak sartzeko lanak "traktore-efektua" du elikagai ekologikoen kontsumoan, kolektibitateen kanalean.

Pediatra bat, nutrizionista bat, Jangelako ama bat, eskola bateko sukaldari bat eta CPAEN/NNPEKeko teknikari bat dira jantoki osasungarri eta jasangarrien bidez ohitura osasungarriak hartzea sustatu nahi duten bideoen protagonistak. CPAEN/NNPEK bost urte daramatza eskola-jantokietan aldaketa-prozesu horiek gauzatzeko sentsibilizazio- eta laguntza-lana egiten.

Ainhoa Ibarrola Hernandorena Atarrabiako Amalur haur eskolako zuzendaria da. Tokiko elikagai ekologikoen iraunkortasunaz eta kontsumoaz kontzientziatuta, eskolako menuetan aldaketak sartzearen alde egin zuen 2016tik, osasungarriagoak izan zitezen. Aurten, eta CPAEN/NNPEKen laguntzarekin, erabateko aldaketaren alde egin dute, eta irailetik aurrera, Amalurren egunero ematen diren 100 menu baino gehiago (90 ikasle eta 15 hezitzaile inguru) ekologikoak, freskoak, sasoikoak, tokikoak eta lehen sektoreak hornituak izango dira. Elikagaien %71 Ekoalderen bidez jasoko dituzte, eta gainerako %29a Atarrabiako tokiko saltokietatik. Ainhoak oso positibotzat jo du aldaketa, eta familien artean ere oso harrera ona izaten ari dela esan du.

Elikalimen Izaskun Berasategik eta Isabel Juánizek sortutako nutrizio-aholkularitza da. Haurren elikadurari eta eskola-jantokiei zuzenduta dago batez ere, baina elikadura osasungarri eta jasangarriaren alde egin nahi duten beste kolektibitate batzuei irekita dago. Kontua da elikaduraren paradigma aldatzea; izan ere, eskaintzen denak eta jaten ohituta gaudenak askotan ez die nutrizio-gomendioei jarraitzen, eta gero eta gehiago diren patologiei lotutako obesitate- eta gehiegizko pisu-arazoak dituen gizarte batean gaude. Horrek arazo larriak sor ditzake etorkizunean, jasangarritasunari dagokionez ere bai. Elikalimenek eskuz esku lan egiten du CPAEN/NNPEKekin, sinetsita haurtzarotik lan eginez ohitura horiek lehengoratu daitezkeela, nutrizioaren aldetik zuzena eta ingurumenaren aldetik arduratsua den elikadura baten alde eginez.

Hemengoak proiektuak Iruñeko haur-eskolen elikadura-eredua aldatu zuen 2016an. Orain, 2021ean, AESANek -Espainiako Elikadura Segurtasuna eta Nutrizioaren Agentzia-

NAOS sarien bigarren accesitarekin saritu dute. Arrakasta handiko proiektua izan da Hemengoak, egunero 1.1000 menu baino gehiago zerbitzatzen baitira produktu askotariko, osasuntsu eta jasangarriekin, %90etik gora ekologikoak.

Ikastaroa NUPeko graduko ikasleei zuzenduta dago, batez ere Nekazaritzako Elikagaien eta Landa Ingurunearen Ingeniaritzari eta Elikagaien Prozesu eta Produktuen Berrikuntzako graduari eta unibertsitate-titulua duten pertsonei, baina baita unibertsitate-titulurik ez duten sektoreko profesionalei ere.

Veronica Etayo pediatra da, eta nutrizioaren zale sutsua. Nafarroako Ospitaleko haurren digestio taldearekin eta Biomed Nafarroako Nutrizio eta Ikerketa Taldearekin elkarlanean ari da. Haurren elikaduraz hitz egitera joan ginen harekin. Jaten irakatsi behar dugu? Zer garrantzia dute familiek haurren elikaduran? Harentzat, matematika edo hizkuntza jakitea bezain garrantzitsua da jaten irakastea. Hori da, noski, egiteke dagoen ikasgaia.

Adierazi dute beharrezkoa eta lehentasunezkoa dela elikadura subiranotasuna politika publikoen erdigunean jartzea eta elikagai freskoak, tokikoak, sasoikoak eta ekologikoak eskoletako jantokien oinarri izatea. Horregatik guztiagatik, exigitzen diote Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuari, Nafarroako eskualde mailako eskoletako jangelen zerbitzua esleitzeko pleguan edo baldintza-orrietan, gutxienez, %20 tokiko elikagaia eta %20 elikagai ekologikoa sartzeko beharra ezartzea 2020. urtean hasita. Horrez gain, galdegin dute aurrera egitea elikadura-justizian eta elikadura-subiranotasunean, eskoletako platerek itzulera ekar dezaten osasunaren, ekonomia zirkularraren, jasangarritasunaren eta lehen sektorearen bultzadaren terminoetan.

Ikasturte honetan zazpi ikastetxe parte hartzen ari dira Iruñeko Udalak antolatutako Iruñeko Eskola Baratze Ekologikoak ekimeneko hirugarren edizioan.

Eskola Baratzen lehendabiziko Topaketa Tuteran ospatuko da urriaren 26, 27 eta 28an. Ekintzaren helburua mota honetako ekimenak ikustaraztea da eta bertan CPAEN/NNPEKek parte hartuko du.

La agricultura ecológica está teniendo una importancia cada vez mayor en Navarra y tras el éxito del título sobre agroecologia y desarrollo rural que estrenó la Universidad Pública de Navarra, el próximo curso se volverá a impartir.

Joan den maiatzaren 14ean Elikadura Burujabetza eta Eskola Jantokien Nazioarteko I. Topaketa egin zen Kondestablearen Civiboxean. Eskoletako jangelak tokiko elikadura sistema bidezkoagoak eta jasangarriagoak lortzeko zubia diren heinean, hiria eta nekazal eremua lotzen dituena, bizimodu duinen eta osasunaren sortzailea bezala abiapuntu hartuta, esperientzia arrakastatsuak elkarbanatu ziren osasuna eta lurraldea hobetzeko.

Marta Gomez Jaén, estudiante de magisterio infantil de la UPNA ha realizado un proyecto educativo en colaboración con CPAEN para fomentar la práctica educativa y tomar conciencia sobre los beneficios que proporciona el consumo de productos ecológicos.

NNPEK Arrea Elkarte Agroekologikoaren laguntzarekin sentsibilizazioak egin ari da Nafarroako Nafarroako hainbat eskoletako eskola komunitateari zuzenduta. Helburua eskoletako jantokien elikadura aldaketaren onurak ikustea da.

Kontratazio publikoetan irizpide ekologikoak sartzeko Plana landuko duen Ministerioen arteko Batzordea hemendik gutxira sortuko da.

Joan den abuztuaren 16tik Donibane eta Hello Buztintxuriko haurrek elikagai ekologikoetan
oinarritako menua bazkaltzen dute egunero. Inplikatutako pertsona guztien arabera, harrera oso ona
izan du aldaketak eta aurreikusten da 2018ko urtarriletik aurrera menu osasuntsuagoa Iruñeko
Udalak kudeatzen dituen haur eskola guztietara zabaltzea. Alfredo Hoyuelos udal haur eskoletako
kudeatzailea da.